Twintig jaar nadat de eerste gevangenen gedumpt werden op de marinebasis van Guantánamo, Cubaans grondgebied dat illegaal door de VS is bezet, hebben VN-experts de willekeurige detenties zonder proces, de folteringen in deze militaire enclave en de straffeloosheid van degenen die verantwoordelijk zijn voor deze misdaden nogmaals aangeklaagd.
Mensenrechtendeskundigen van de VN klagen de gevangenis van Guantanamo Bay aan: “het is een plaats van niet aflatende en voortdurende schendingen” van de fundamentele rechten van gedetineerden en zijn een smet op het ‘respect voor de rechtsstaat’ van de VS. De rapporteurs noemden de willekeurige detenties zonder proces en de martelingen en mishandelingen op de militaire basis in de afgelopen twee decennia praktijken die “onaanvaardbaar” zijn voor elke regering, maar in het bijzonder voor de regering van de VS, die beweert een beschermer van de mensenrechten te zijn.
Guantánamo is een symbool van het systematische gebrek aan verantwoordingsplicht en verbod op foltering door de staat. De straffeloosheid die de verantwoordelijken genieten is schandalig. Zij roepen de regering van de VS nogmaals op de gevangenis te sluiten, de gedetineerden naar hun huizen of naar veilige derde landen terug te sturen, degenen die door haar agenten zijn gefolterd en willekeurig worden vastgehouden, genoegdoening en schadeloosstelling te bieden, en ervoor te zorgen dat degenen die verantwoordelijk zijn voor foltering ter verantwoording worden geroepen overeenkomstig de internationale mensenrechten-wetgeving. “
Als nieuw gekozen lid van de Mensenrechtenraad roepen de deskundigen de Verenigde Staten nogmaals op deze faciliteit te sluiten en een einde te maken aan dit lelijke hoofdstuk van meedogenloze mensenrechtenschendingen,”
In de gevangenis – die in 2002 op bevel van president George W. Bush werd geopend – zten in 2003 700 gedetineerden. Twee decennia later zijn er nog steeds 39, van wie er slechts negen zijn aangeklaagd of veroordeeld voor enig misdrijf. Tussen 2002 en 2021 zijn er negen gevangenen overleden, twee door natuurlijke oorzaken en, naar verluidt, zeven door zelfmoord. Geen van hen was beschuldigd van, of veroordeeld voor enig misdrijf.
Cubadebate